اول اردیبهشت،
تولد دوباره خرد در کلام سعدی
در روز بزرگداشت شیخ اجل، یادآور می‌شویم که خواندن کلام سعدی، نه تنها لذت از شعر است، بلکه سفری به دنیای خرد، اخلاق و انسانیت است؛ او که مطالعه را نردبان رشد و دانایی می‌دانست.
اول اردیبهشت در تقویم رسمی ایران به نام یکی از بزرگ‌ترین شاعران و حکیمان ادب فارسی، شیخ اجل سعدی شیرازی، نام‌گذاری شده است. این روز، فرصتی ارزشمند برای بازنگری در اندیشه‌ها، سخن‌ها و تعالیم اخلاقی سعدی است که قرن‌هاست الهام‌بخش ایرانیان و فارسی‌زبانان جهان بوده است.
سعدی نه‌تنها شاعر عشق و عرفان است، بلکه آموزگار اخلاق، انسانیت، دانش‌دوستی و خردورزی نیز به شمار می‌آید. آثار ماندگار او، گلستان و بوستان، گنجینه‌هایی از حکمت و تجربه‌اند که با زبانی شیرین و پرجاذبه، مفاهیم عمیق انسانی و اجتماعی را منتقل می‌کنند.
سعدی و اهمیت مطالعه و دانش
در اندیشه سعدی، مطالعه، دانش‌اندوزی و حکمت‌جویی، نه‌تنها فضیلتی فردی بلکه ضرورتی اجتماعی است. او بارها در آثار خود بر اهمیت خواندن، یادگیری و خرد تأکید کرده و انسان بی‌دانش را به شمع بی‌نور یا جسم بی‌روح تشبیه کرده است.
در بوستان چنین می‌سراید:
توانا بود هر که دانا بود
ز دانش دل پیر برنا بود
و در جایی دیگر، به لطافت می‌گوید:
علم، گنج است و کلیدش سخن
سخن، اندر کشیدن نه هر انجمن
او در «گلستان» نیز با حکایات و اشارات فراوان، نقش مطالعه و خردورزی را در پرورش شخصیت انسان‌ها یادآوری می‌کند. در داستانی از گلستان، فردی از دانشمندی پرسید: "علم بهتر است یا ثروت؟" و سعدی با لطیف‌ترین حکایت‌ها، علم را برتر شمرد.
تأثیر سعدی بر فرهنگ مطالعه
سعدی در تمام قرون، یکی از محبوب‌ترین شاعران برای خواندن و آموزش در مدارس ایران بوده است. آثار او به گونه‌ای نوشته شده‌اند که هم برای نوجوان درس‌آموز و هم برای عارف پیر، نکته‌ای تازه دارند. لحن شیرین، اندرزهای نغز و داستان‌پردازی زبردستانه‌اش، مطالعه را به تجربه‌ای دل‌نشین و آموزنده بدل کرده‌اند.
بزرگداشت سعدی در اول اردیبهشت، تنها بزرگداشت یک شاعر نیست؛ بلکه گرامیداشت اندیشه‌ای است که دانش، اخلاق، و ادب را در هم آمیخته و به بشریت تقدیم کرده است. خواندن سعدی، نه تنها سفر به عمق زیبایی‌های زبان فارسی است، بلکه راهی برای پیوند با فضیلت‌های انسانی، دانایی و عشق به مطالعه است.
